Thứ Năm, 29 tháng 11, 2018

Triệu chứng, cách xử trí và phòng ngừa viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm cáp tính, bệnh gây tổn thương nặng nề đến hệ thần kinh trung ương. Hầu hết các bậc phụ huynh đều không đánh giá đúng tính chất nguy hiểm của bệnh này và càng không biết muỗi chích chính là con đường lây bệnh.

Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh viêm não Nhật Bản nhưng chủ yếu là trẻ em dưới 15 tuổi, đặc biệt trẻ từ 2 – 6 tuổi là nhóm trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao nhất, theo thống kê nhóm trẻ trẻ này chiếm đến 75% tổng số trẻ mắc bệnh.

Bệnh có thể diễn ra quanh năm nhưng cao điểm nhất từ tháng 5 - 7.

Đường lây truyền của virus viêm não Nhật Bản


Chim và lợn là khởi đầu các ổ chứa virus viêm não Nhật Bản. Muỗi hút máu của lợn, sau đó đốt sang người sẽ truyền virus sang người. Đến nay, đây là con đường duy nhất lây nhiễm viêm não Nhật Bản. Hiện chưa ghi nhận lây truyền từ người sang người.

Tuy nhiên, dùng nhiễm virus nhưng lợn không bị bệnh mà chỉ đóng vai trò là vật chủ trung gian, duy trì virus trong thiên nhiên.

Có nhiều loài muỗi có khả năng truyền bệnh, nhưng chủ yếu là 2 loài: Culex Tritaeniorhynchus và Culex vishnui. 2 loài này hoạt động mạnh vào lúc chập choạng tối và thường sống ở ruộng lúa nước.


Triệu chứng của bệnh viêm não Nhật Bản


- Giai đoạn ủ bệnh:

Thường kéo dài từ 5 đến 14 ngày.

- Giai đoạn khởi phát: Ban đầu người bệnh sẽ có biểu hiện sốt cao khoảng 39 – 40 độ C. Bệnh xảy ra đột ngột và diễn biến nặng lên rất nhanh. Có những trường hợp trẻ đang khỏe mạnh bỗng dung bị sốt cao kèm theo tình trạng co giật, dẫn đến lờ đờ, thậm chí trẻ có thể hôn mê từ 1 – 3 ngày. Ngoài ra, còn một số biểu hiện kèm theo như rét run, đau đầu, mệt lả, buồn nôn. Đặc biệt ở trẻ nhỏ tuổi còn có tình trạng đi ngoài ra phân lỏng và đau bụng.

- Giai đoạn toàn phát: 

Ở giai đoạn này virus bắt đầu xâm nhập vào tế bào não tủy gây hủy hoại tế bào thần kinh. Lúc này các cơn đau của người bệnh cũng tăng lên. Các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật như ra nhiều mồ hôi, da lúc đỏ lúc tái, rối loạn nhịp thở,… cũng tăng lên.

Giai đoạn này diễn ra ngắn, bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng hôn mê sâu với rối loạn các chức năng sống. Những bệnh nhân vượt qua được thời kỳ này thì tiên lượng tốt hơn.

- Giai đoạn lui bệnh:

Khoảng tuần thứ 2 bệnh nhân sẽ dần dần hạ sốt và từ ngày thứ 10 trở đi nhiệt độ cơ thể sẽ trở về bình thường, bệnh nhân hôn mê dần tỉnh, không còn những cơn co cứng, bệnh nhân hết nôn và đau đầu.


Một số biến chứng thường gặp của bệnh viêm não Nhật Bản


  • Viêm phổi hoặc viêm phế quản do bội nhiễm
  • Viêm bể thận, bàng quang do thông tiểu
  • Loét và viêm tắc tĩnh mạch do nằm lâu.
  • Một số trường hợp nặng có thể bị liệt nửa người, mất ngôn ngữ, rối loạn phối hợp vận động, giảm trí nhớ, rối loạn thần kinh.


Cách xử trí khi mắc bệnh viêm não Nhật Bản


Điều bắt buộc là tất cả các bệnh nhân viêm não Nhật Bản đều phải được điều trị tại bệnh viện. Nếu trẻ có các dấu hiệu như sốt cao liên tục trong 12 giờ, nôn, cứng gáy, rối loạn ý thức,… thì phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.

Việc nhập viện sớm hay muộn đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị bệnh, hạn chế tỷ lệ tử vong và di chứng do viêm não Nhật Bản gây ra.

Phòng bệnh viêm não Nhật Bản


Biện pháp duy nhất và cũng là tốt nhất để phòng bệnh hiện nay là tiêm phòng vắc xin. Vắc xin viêm não Nhật Bản đã được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ dưới 15 tuổi. Trẻ cần tiêm đủ 3 liều:
  • Mũi 1: lúc 1 tuổi
  • Mũi 2: cách mũi 1 từ 7 đến 14 ngày
  • Mũi 3: tiêm cách mũi thứ hai 1 năm.

Nếu chỉ tiêm 1 mũi thì không có hiệu lực bảo vệ. Tiêm đủ 2 mũi hiệu lực bảo vệ đạt trên 80%; tiêm đủ 3 mũi thì đạt 90-95% trong khoảng 3 năm. Do đó cứ 3-4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi.

Tham khảo thêm một số bài viết liên quan đến viêm não Nhật Bản và vắc xin viêm não Nhật Bản

Người đăng: vào lúc